Valcamonica - pozostałości moreny bocznej
Ziemie Italii obfitują w zabytki starożytności, a Lombardia, ma w tym dziedzictwie wielki udział. Najbliższe duże miasta to Bergamo i Brescia, każde warte niezależnego zwiedzania. Ale to właśnie prehistoryczne petroglify Doliny Valcamonica stanowią pozycję nr 1 na liście włoskiego UNESCO, a jest ich około 300 tysięcy.
Valcamonica (inaczej Valle Camonica) to jedna z największych polodowcowych dolin środkowych Alp. Dolina ma 93 kilometry długości, dnem płynie rzeka Oglio, która wpada do jeziora Iseo – najmniejszego z jezior podalpejskich, ale i jednego z najpiękniejszych. Po epoce lodowcowej w dolinie pozostały wielkie, wygładzone płaszczyzny piaskowców, które od tysięcy lat zachęcały ludzi do wykuwania trwałych obrazów, czyli petroglifów.
Ogromna większość tych rytów, bo aż 4/5, pochodzi z pierwszego tysiąclecia p.n.e., ale sporo powstało znacznie wcześniej, nawet 8 000 lat pne., czyli 10 000 lat BP. Koniec epoki lodowcowej nastąpił około 11,5 tysięcy lat temu, ale w górskich dolinach lodowce pozostawały jeszcze długo. Jest to więc unikalne miejsce świadectwa europejskiej ciągłości kulturowej sięgającej czasów ostatniego zlodowacenia.
Wiele wskazuje na to, że szczyt rozwoju społeczności Camunni przypadł na lata 1000-800 p.n.e. Tysiące petroglifów z tego okresu przedstawia ludzi podczas modłów, wojowników walczących na miecze oraz konnych włóczników. Na innych widać kowali, zwierzęta pociągowe, wozy oraz budynki wsparte na palach, a nawet mapy osiedli. Stopniowo pojawiają się kolejne alfabety, a później nawet znaki krzyża.
Rysunki naskalne występują w pobliżu miast Darfo Boario Terme, Capo di Ponte, Nadro, Cimbergo i Paspardo, i w Parkach Archeologicznych: Naquane (Capo di Ponte), Massimo di Cemmo, Seradina-Bedolina, Asinino-Anvoia (Ossimo), Luine (Darfo Boario Terme), Sellero, Sonico.
W Valle Camonica istnieje 40 miast, zaś w centralnie położonym Capo di Ponte znajduje się Centro Camuno di Studi Preistorici, wraz z muzeum. Rysunków jest tak wiele, że Centrum organizuje letnie pobyty dla wszystkich wolontariuszy - entuzjastów, którzy zechcą zająć się dokumentacją kolejnych rytów naskalnych (oczywiście bezpłatnie, ale pod opieką naukowców z CCSP). Kontakt dla chętnych przez www.ccsp.it.
Lago d'Iseo - widok na Alpy
Bergamo - Santo Maria Maggiore
Santo Mario Maggiore
Wojownicy (epoka żelaza)
Konny wojownik (guerriero)
wozy, pługi
Zapraszam na prelekcję
Janusz Jacek Krukowski
